XIX гасыр ахырыннан электр тарату системалары (еш кына челтәр дип атала) дөньяда төп электр чыганагы булып тора.Бу челтәрләр барлыкка килгәндә, алар бик гади эшлиләр - электр энергиясе җитештерәләр һәм аны өйләргә, биналарга җибәрәләр, һәм электр кирәк булган җирдә.
Ләкин электр энергиясенә сорау арта барган саен, нәтиҗәлерәк челтәр кирәк.Хәзерге вакытта бөтен дөньяда кулланыла торган заманча “акыллы челтәр” энергия тарату системалары эффективлыкны оптимальләштерү өчен заманча технологияләргә таяналар.Бу кәгазь акыллы челтәрнең төшенчәсен һәм аны акыллы итә торган төп технологияләрне өйрәнә.
Нәрсәакыллы челтәр технологиясе?
Акыллы челтәр - электр энергиясе тарату инфраструктурасы, ул коммуналь тәэмин итүчеләр һәм клиентлар арасында ике яклы аралашуны тәэмин итә.Акыллы челтәр технологияләрен эшли торган санлы технологияләргә көч / ток сенсорлары, контроль җайланмалар, мәгълүмат үзәкләре һәм акыллы счетчиклар керә.
Кайбер акыллы челтәрләр башкаларга караганда акыллырак.Күпчелек илләр искергән тарату челтәрләрен акыллы челтәрләргә әверелдерү өчен күп көч тупладылар, ләкин үзгәртү катлаулы һәм еллар, хәтта дистә еллар дәвам итәчәк.
Акыллы челтәр технологияләре һәм акыллы челтәр компонентлары мисаллары
Акыллы метрлар - Акыллы счетчиклар - акыллы челтәр төзүдә беренче адым.Акыллы счетчиклар клиентларга һәм коммуналь җитештерүчеләргә энергия куллану мәгълүматларын бирә.Алар энергия куллануны һәм кулланучылар турында энергия калдыкларын киметү турында хәбәр итәләр һәм тәэмин итүчеләргә челтәр аша тарату йөкләрен оптимальләштерергә булышалар.Акыллы счетчиклар, гадәттә, өч төп системадан тора: энергия куллануны үлчәү өчен электр системасы, акыллы счетчик эчендә технология белән идарә итү өчен микроконтроль, һәм энергия куллану / боерык мәгълүматларын җибәрү һәм алу өчен элемтә системасы.Моннан тыш, кайбер акыллы счетчикларның резерв көче булырга мөмкин (төп тарату линиясе түбән булганда) һәм куркынычсызлык максатларында счетчикның урнашу урынын билгеләү өчен GSM модульләре.
Соңгы ун елда акыллы счетчикларга глобаль инвестицияләр икеләтә артты.2014 елда, акыллы счетчикларга глобаль еллык инвестиция 11 миллион доллар тәшкил итте.Статиста сүзләре буенча, акыллы счетчикларны кертүдән системаның эффективлыгын исәпкә алып, 2019 елга глобаль акыллы счетчик инвестицияләре 21 миллион долларга җитә.
Акыллы йөк контроле ачкычлары һәм тарату коммутаторлары - Акыллы счетчиклар коммуналь тәэмин итүчеләргә реаль вакыттагы мәгълүмат бирә алсалар да, алар энергия бүленешен автоматик рәвештә контрольдә тотмыйлар.Иң югары куллану чорында яки билгеле өлкәләрдә энергия бүлүне оптимальләштерү өчен, электр энергиясе интеллектуаль йөк контроле ачкычлары һәм коммутаторлар кебек энергия белән идарә итү җайланмаларын куллана.Бу технология кирәк булмаган таратуны киметеп яки рөхсәт ителгән куллану вакытыннан арткан йөкләрне автоматик рәвештә идарә итеп зур күләмдә энергия саклый.Иң югары куллану чорында яки билгеле өлкәләрдә энергия бүлүне оптимальләштерү өчен, электр энергиясе интеллектуаль йөк контроле ачкычлары һәм коммутаторлар кебек энергия белән идарә итү җайланмаларын куллана.Бу технология кирәк булмаган таратуны киметеп яки рөхсәт ителгән куллану вакытыннан арткан йөкләрне автоматик рәвештә идарә итеп зур күләмдә энергия саклый.
Мәсәлән, Огайо штаты Вадсворт шәһәре 1916-нчы елда төзелгән электр тарату системасын куллана. Вадсворт шәһәре җитештерүче Itron белән хезмәттәшлек итә.Акыллы йөк контроле ачкычлары(SLCS), электр энергиясен куллануның иң югары чорында кондиционерны цикллы циклга күчерү өчен өйләрдә SLCS урнаштырып, электр энергиясен куллануны 5300 мегаваттка киметү.Энергия системасын автоматизацияләү - Энергия системасын автоматлаштыру акыллы челтәр технологиясе ярдәмендә, заманча IT инфраструктурасын кулланып, тарату чылбырындагы һәр сылтаманы контрольдә тота.Мәсәлән, автоматлаштырылган энергия системалары интеллектуаль мәгълүмат җыю системаларын (акыллы счетчикларныкына охшаган), энергия белән идарә итү системаларын (акыллы йөк контроле ачкычлары кебек), аналитик коралларны, исәпләү системаларын һәм энергия системасы алгоритмнарын кулланалар.Бу төп компонентларның берләшүе челтәргә (яки берничә челтәргә) кирәк булган чикләнгән кеше үзара бәйләнеше белән автоматик рәвештә көйләнергә һәм оптимальләштерергә мөмкинлек бирә.
Акыллы челтәрне тормышка ашыру
Акыллы челтәрдә санлы, ике яклы элемтә һәм автоматлаштыру технологияләре кертелгәч, инфраструктураның берничә үзгәреше челтәрнең эффективлыгын арттырачак.Смарт Челтәрне кертү түбәндәге инфраструктура үзгәрүләренә мөмкинлек бирде ：
1.Energyзәкләштерелгән энергия җитештерү
Акыллы челтәр энергия бүленешен өзлексез күзәтә һәм контрольдә тота алганлыктан, электр энергиясе чыгару өчен бер зур электр станциясенә ихтыяҗ юк.Моның урынына электр энергиясе күп үзәкләштерелмәгән электр станцияләре җитештерә ала, мәсәлән, җил турбиналары, кояш фермалары, торак фотовольта кояш панельләре, кечкенә гидроэлектр дамбалары һ.б.
2.Фрагмент базар
Акыллы челтәр инфраструктурасы шулай ук традицион үзәкләштерелгән системалар аша энергияне акыл белән бүлешү чарасы буларак берничә челтәрнең тоташуын тәэмин итә.Мәсәлән, элек, муниципалитетларның күрше муниципалитетларга тоташмаган аерым җитештерү корылмалары булган.Акыллы челтәр инфраструктурасын кертү белән, муниципалитетлар электр энергиясе өзелгән очракта җитештерүгә бәйләнешне бетерү өчен уртак җитештерү планына өлеш кертә алалар.
3.Кечкенә масштаблы тапшыру
Челтәрдәге иң зур энергия калдыкларының берсе - энергияне ерак араларга бүлү.Акыллы челтәрләр җитештерүне һәм базарларны үзәкләштермәвен исәпкә алып, акыллы челтәр эчендә чиста бүлү аралыгы сизелерлек кими, шулай итеп тарату калдыкларын киметә.Мәсәлән, 1 км ераклыкта, көндезге электр энергиясенең 100% җитештерә торган кечкенә кояш фермасын күз алдыгызга китерегез.Localирле кояш фермасы булмаса, җәмгыятькә 100 километр ераклыктагы зуррак электр станциясеннән электр алырга кирәк булырга мөмкин.Ерак электр станцияләреннән җибәрү вакытында күзәтелгән энергия югалтулары җирле кояш фермаларында күзәтелгән югалтудан йөз тапкыр зуррак булырга мөмкин.
4.Ике яклы бүлү
Localирле кояш фермалары булган очракта, кояш фермасы җәмгыять кулланганнан күбрәк энергия җитештерә ала, шулай итеп энергия артыгын барлыкка китерә ала.Бу артык энергияне акыллы челтәргә таратырга мөмкин, бу ерак электр станцияләренә ихтыяҗны киметергә ярдәм итә.
Бу очракта энергия кояш фермасыннан көндез төп булмаган челтәргә агыла, ләкин кояш фермасы актив булмаганда, төп челтәрдән энергия шул җәмгыятькә агыла.Бу ике яклы энергия агымын контрольдә тоту һәм оптимизацияләү, энергия бүлү алгоритмнары белән куллану вакытында иң аз энергиянең исраф ителүен тәэмин итү.
Ике юнәлешле тарату һәм үзәкләштерелгән челтәр чикләре булган акыллы челтәр инфраструктурасында кулланучылар микро-генераторлар ролен башкара ала.Мәсәлән, аерым өйләр фотоволтаик кояш системалары белән җиһазландырылырга мөмкин, алар кулланганда электр чыгара.Әгәр торак ПВ системасы артык энергия чыгарса, бу энергия зур челтәргә китерелергә мөмкин, бу эре үзәкләштерелгән электр станцияләренә ихтыяҗны тагын да киметә.
Акыллы челтәрнең мөһимлеге
Макроэкономик дәрәҗәдә акыллы челтәрләр электр куллануны киметү өчен бик мөһим.Күпчелек җирле коммуналь тәэмин итүчеләр һәм хөкүмәтләр акыллы челтәрләр кабул итүдә катнашу өчен юмарт һәм агрессив чаралар тәкъдим итәләр, чөнки бу финанс һәм экологик яктан файдалы.Акыллы челтәр кулланып, энергия җитештерү үзәкләштерелергә мөмкин, шулай итеп сүндерү куркынычын бетерә, электр системасының эш чыгымнарын киметә, кирәксез энергия калдыкларын бетерә.
Пост вакыты: 15-2023 март